භික්‍ෂුවට මතකයි, භික්‍ෂුව උතුම් පැවිද්ද ලබන වෙලාවේ, ප්‍රාතිමෝක්‍ෂ ශීලය ගැන එක වචනයක්‌වත් කියවලා දැනගෙන හිටියේ නෑ. සතර පාරාජිකා, සංඝාධිශේෂ ආදිය දැනගෙන හිටියේ නැහැ. ධුතාංග ශීලය ගැන දැනගෙන සිටියේ නැහැ. පැවිදිභාවයට පත්වී වසරක්‌ ගෙවුණු තැන මාගේ උතුම් උපසම්පදාවට මාස දෙකකට පෙරාතුවයි මම උතුම් භික්‍ෂු ප්‍රාතිමෝක්‍ෂ ශීලයේ ශිල්පද 227 ගැන දැනගත්තේ. භික්‍ෂුව මේ ප්‍රාතිමෝක්‍ෂ ශීලය හදාරල දැනගත්තට පස්‌සේ, ස්‌වයං ආවර්ජනයක්‌ කර බැලුවා, භික්‍ෂුව ගෙවාගෙන පැමිණි සාමනේර කාලය පිළිබඳව. ප්‍රාතිමෝක්‍ෂ ශීලය නොදැන සිටි සාමනේර කාලය තුළ භික්‍ෂුව තුළින් ප්‍රාතිමෝක්‍ෂ ශීලය සියයට අනූවක්‌ම ආරක්‍ෂාවෙලා. පැවිදි ජීවිතය තුළ භික්‍ෂුව අනුගමනය කළ අතීත රහතන්වහන්සේලාගේ චර්යාවන්, එම උතුම් ඇවතුම් පැවතුම් තමයි, භික්‍ෂුවට නොදැනුවත්වම ප්‍රාතිමෝක්‍ෂ ශීලය ආරක්‍ෂාකොටගන්න භික්‍ෂුවට පාර පෙන්වූයේ.
භික්‍ෂුව සාමනේර අවධියේදී කවදාවත් කුටියක රාත්‍රියට ආලෝකයක්‌ පත්තු කළේ නැහැ. පරිසරය අඳුරු වුණත්, භික්‍ෂුවගේ ආර්ය අෂ්ඨාංගික මාර්ගය තුළ ගෙවුණු සිත ආලෝකමත්වයි තිබුණේ. එම නිසා භූමිතෙල්, පොල්තෙල් පිළිබඳ ප්‍රශ්න මතුවුණේ නැහැ. භික්‍ෂුව සාමනේර අවධියේදී කුටිවල සවසට ගිලන්පස සාදාගෙන වැළඳුවේ නැහැ. ඒ නිසා සීනි, තේ කුඩු ප්‍රශ්න මතුවුණේ නැහැ. සාමනේර අවධියේදී භික්‍ෂුව පැරසිටමෝල් පෙත්තක්‌වත් ළඟ තබා ගත්තේ නැහැ. පාවිච්චි කරන සබන් කෑල්ල ඉවර වුණොත් දායක මහත්තයෙක්‌ සබන් කෑල්ලක්‌ පූජා කරන තුරු කිසිවෙකුගෙන් ඉල්ලා සිටියේ නැහැ. මේ ස්‌වයං විනය භික්‍ෂුවට සාමනේර අවධියේදීත් උතුම් ප්‍රාතිමෝක්‍ෂ ශීලය ආරක්‍ෂාකොටගෙන ජීවත්වෙන්න උපකාරී වුණා. ඒකයි භික්‍ෂුව කියන්නේ, සම්මා දිට්‌ඨියෙන්, සම්මා සංකප්පයන්ගෙන් පෝෂණය වුණ සිත, ආයාසයකින් තොරවම ආර්යශීලයෙන් පෝෂණය කරනවා කියලා. ශීලය කියන්නේ සැහැල්ලුවක්‌. බරක්‌ නොවෙයි. භික්‍ෂුව ඔබට මේ සටහන ලියන්නේ බොහොම සැහැල්ලුවකින්. ඒ සැහැල්ලුව භික්‍ෂුවට ලැබෙන්නේ ආර්ය ශීලය තුළින්මයි. ශීලයේ සැහැල්ලුව තුළින්මයි සම්මා වායාමයන් හොඳින් වැඩෙන්නේ. සම්මා සතිය හොඳින් පෝෂණය වෙන්නේ.
ශීල, සමාධි, ප්‍රඥා කියන්නේ මාර්ගයක්‌ මිස ඵලයක්‌ නොවෙයි. අපි මාර්ගයයි, ඵලයක්‌ කොට අල්ලගන්න හදන්නේ. මේ මාර්ගය තුළ ගමන් කරලයි අපි ඵලයන් සාක්‍ෂාත් කොටගන්නේ. එම නිසා ශීලය මගේකොටගැනීම සඳහා නොව, ශීලය සමාධියට සේන්දුවීමේ මාර්ගය වශයෙන් දකින්න. එම නිසා ශීලය තුළ ශක්‌තිමත්වෙමින්, එම ශීලයේ ආනිසංශ විදර්ශනා නුවනින් දකින්න දක්‍ෂවෙන්න. ශිලයේ ආනිසංශ හේතුවෙන් ඔබට නැවත සශ්‍රික දෙවියෙක්‌ වේවා කියල චිත්තයක්‌ ඇතිවුණොත්, ඔබ අතීත භවයන්හිදී සක්‍රයා වෙලා ඉඳලා නැවත සතර අපායට වැටුණු හැටි නුවනින් දකින්න. ඔබට නැවත සශ්‍රික මනුෂ්‍යයෙක්‌ වේවා කියලා චිත්තයක්‌ ඇතිවුණොත්, ඔබ අතීතයේ සක්‌විතිරජ වෙලා, රට සිටු ඇමැතිවරු වෙලා ඉඳලා නැවත සතර අපායට වැටුණු හැටි නුවනින් දකින්න. ශිල් ආරක්‍ෂා කරලා ඔබට නැවත බ්‍රහ්මයෙක්‌ වේවා කියලා චිත්තයක්‌ ඇතිවුණොත්, පිංවත් ඔබ අතීතයේ රූපාවචර, අරූපාවචර බ්‍රහ්මතලවල කල්ප ගණන් ජීවත්වී නැවත සතර අපායට වැටුණු හැටි නුවනින් දකින්න. ශීලය ඔබට අනතුරුදායක භවගමන විවරකොට පෙන්වන කැඩපතක්‌ නොවේ. එම කැඩපත ඔබට විවරකොට ගත හැක්‌කේ, ශීලය ආර්ය ශීලයක්‌ බවට පත්කොටගැනීමෙන්ය.
පිංවත් ඔබ උතුම් ගිහි පැවිදි ජීවිතවලදී ශීලයට මුල්තැන දෙනවා වගේම, ඔබ ආරක්‍ෂාකොටගන්නා ශීලය, ආර්යශීලයක්‌ බවට පත්කොටගැනීමට දක්‍ෂවන්න. එවිට ඔබට ශීලය කෙරෙහි තිබෙන බර අතහැරෙනවා. ශීලය කෙරෙහි ඇති බර අතහැරෙන තැනයි ඔබට උතුම් සමාධියට අවශ්‍ය පසුබිම සකස්‌වෙන්නේ.